VnExpress – Thủ tướng yêu cầu các đơn vị sớm tích hợp, liên thông, đồng bộ dữ liệu để hình thành Cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ, phục vụ giám định ADN hài cốt.
Chiều 25/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm Trung tâm Giám định ADN hài cốt liệt sĩ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, làm việc với 3 cơ quan giám định danh tính hài cốt liệt sĩ là Viện Pháp y quân đội (Bộ Quốc phòng), Viện Pháp y quốc gia (Bộ Y tế), Viện Công nghệ sinh học.
Thủ tướng chia sẻ câu chuyện khiến ông xúc động và ám ảnh là niềm hạnh phúc của mẹ Việt Nam anh hùng Hoàng Thị Lự, 110 tuổi, ở huyện Đô Lương tỉnh Nghệ An, khi tìm được hài cốt của con sau 51 năm hy sinh. Mẹ Lự cũng mòn mỏi ngóng trông người con khác vẫn chưa tìm được hài cốt.
“Nỗi đau, mất mát lớn với nhiều gia đình trải qua chiến tranh là nhận được thông tin con qua giấy báo tử. Nhiều gia đình vẫn mòn mỏi lấy thông tin trên tờ giấy đã bạc màu, chữ đã mờ để đi nhờ tìm thông tin, giải mã với hy vọng tìm thấy người thân”, Thủ tướng nói và nhấn mạnh hàng trăm nghìn liệt sĩ chưa xác định được thông tin là nỗi đau, trăn trở của người còn sống.
Công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính liệt sĩ còn nhiều khó khăn. Nhu cầu xác định danh tính rất lớn, trong khi khả năng đáp ứng hạn chế, thông tin, tài liệu, nhân chứng và liệt sĩ tản mát, ngày càng ít. Chất lượng mẫu hài cốt giảm theo thời gian; cơ chế tài chính chưa phù hợp; nhân lực còn bất cập; ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối còn hạn chế…
Vì vậy, Thủ tướng đã giao Bộ Lao động Thương binh và Xã hội phối hợp cùng Bộ Quốc phòng, Thông tin và Truyền thông, Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam sớm tích hợp, liên thông, đồng bộ dữ liệu hiện có để hình thành Cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ, phục vụ giám định ADN hài cốt.
Về bổ sung kinh phí để hiện đại hóa trang thiết bị phục vụ giám định ADN, Thủ tướng yêu cầu Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam xây dựng đề án và dự kiến kinh phí gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để xem xét, xử lý. Viện chủ động sắp xếp biên chế, đảm bảo đủ nhân lực cho công tác này.
Thủ tướng giao Bộ Tài chính hướng dẫn xây dựng đơn giá đặt hàng cho giám định ADN hài cốt liệt sĩ, thanh toán cho những mẫu làm nhiều lần mà không thu được kết quả; kinh phí trả cho cán bộ hợp đồng thực hiện công việc này. Bộ Tài chính hướng dẫn áp dụng quy định miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn thuế giá trị gia tăng cho hoạt động giám định ADN hài cốt liệt sĩ.
Lãnh đạo Chính phủ đồng ý đề xuất nghiên cứu, nhanh chóng lưu trữ mẫu ADN thân nhân liệt sĩ chưa xác định được hài cốt để đối chiếu sau này.
Tại buổi làm việc, Thủ tướng chứng kiến bộ, ngành trao kết quả giám định ADN cho 12 gia đình liệt sĩ; trao sổ tiết kiệm 10 triệu đồng/sổ tặng các gia đình.
Theo báo cáo của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, từ năm 2011 đến 2021, các đơn vị đã nhận được hơn 41.000 mẫu ADN; xác định danh tính gần 1.400 hài cốt, báo tin cho thân nhân và chỉnh sửa thông tin ghi trên bia mộ liệt sĩ.
